System transmisji ostrzeżeń nawigacyjnych i meteorologicznych NAVTEX

                System NAVTEX (NAVigational TEXt(1)) jest zautomatyzowanym systemem przekazywania na statki ostrzeżeń meteorologicznych, nawigacyjnych, prognoz pogody i innych pilnych informacji dotyczących bezpieczeństwa żeglugi MSI (Maritime Safety Information). Do przesyłania informacji w tym systemie zastosowano wąskopasmową radiotelegrafię z wydrukiem bezpośrednim NBDP, wykorzystującą tryb korekcji błędów FEC.

               Jest to system rozgłoszeniowy, pracujący na częstotliwości 518 kHz. W zasadzie wszystkie wiadomości odbierane w systemie NAVTEX przekazywane są w języku angielskim, jednakże dla odbioru lokalnych wiadomości w innych językach wyznaczono częstotliwość 490 kHz. Dodatkowo,
ze względu na liczne zakłócenia częstotliwości 518 kHz w rejonach tropikalnych, podczas międzynarodowej konferencji w Genewie(2) przydzielono do transmisji NAVTEX krótkofalową częstotliwość 4209,5 kHz. Początkowo NAVTEX pracował w ramach Światowego Systemu Ostrzeżeń Nawigacyjnych WWNWS (World Wide Navigational Warning System). Zastosowanie metody rozgłoszeniowej FEC pozwoliło na niemal bezbłędny odbiór wszystkich wiadomości MSI. Odbiór transmisji NAVTEX jest możliwy za pomocą istniejących instalacji radioteleksowych.

               W celu wykorzystania wszystkich cech systemu stosuje się specjalne odbiorniki, które można programować zgodnie z wolą operatora do odbioru tylko wyselekcjonowanej grupy wiadomości.

                Wiadomości przekazywane przez system NAVTEX, odnoszące się do głównych tras żeglugowych, oprócz wiadomości hydrometeorologicznych mogą zawierać ważne dane niezbędne dla bezpieczeństwa żeglugi, oraz korekcji map nawigacyjnych, dotyczące:

• Ustanowienia nowych pomocy nawigacyjnych lub znaczących ich zmian mogących powodować dezorientację;
• Uszkodzeń lub nieprawidłowej pracy świateł, boi lub sygnałów mgłowych zabezpieczających główne trasy żeglugowe;
• Niespodziewanych zmian lub korekt w ustanowionych torach żeglugowych;
• Złego działania systemów radionawigacyjnych;
• Zaginionych lub znajdujących się w niebezpieczeństwie statków morskich i powietrznych;
• Obecności wraków i sposobów ich oznaczenia;
• Obecności dużych łańcuchów holowniczych na wodach o dużym zagęszczeniu ruchu;
• Obecności nowo odkrytych skał, mielizn, czy raf stanowiących zagrożenie dla statku;
• Operacji związanych z układaniem kabli, rurociągów oraz prac podwodnych;
• Obecności dryfujących min;
• Zamknięcia akwenów wodnych ze względu na prowadzone tam operacje wojskowe, itp(3).

                W celu skoordynowania transmisji ostrzeżeń dalekiego zasięgu (nadajniki systemu NAVTEX mają zasięg ok. 200 NM), świat został podzielony na 16 obszarów NAVAREA. Granice tych obszarów przedstawione zostały na rysunku 2.15.

Rys. nr 2.15. – Granice obszarów NAVAREA
Źródło: Thrane&Thrane Capsat Fleet User Manual, T&T, 2005, str. 17

                Za zbieranie i rozpowszechnianie ostrzeżeń na dany obszar odpowiedzialny jest wyznaczony ośrodek koordynacyjny. Informacje docierające do niego pochodzą z różnych krajów leżących w tym obszarze NAVAREA. W zakresie ostrzeżeń nawigacyjnych i danych dotyczących korekcji map elektronicznych odpowiedzialne są Krajowe Biura Hydrograficzne, w zakresie ostrzeżeń pogodowych oraz prognoz meteorologicznych – Krajowe Biura Meteorologiczne, a w zakresie alarmowania w relacji ląd-statek, oraz wszystkich innych pilnych informacji odpowiedzialne są Ratownicze Centra Koordynacyjne RCC. Zebrane przez ośrodek koordynacyjny NAVTEX dane przesyłane są do nabrzeżnych stacji nadawczych(4). W każdym obszarze NAVAREA pracuje kilka stacji nadawczych oznaczonych literami od „A” do „Z”. W celu uniknięcia wzajemnych zakłóceń każda ze stacji posiada określony czas nadawania. Zredukowano także moce nadajników poszczególnych stacji brzegowych. Koordynacją ustanawiania nowych stacji NAVTEX
i ich transmisjami zajmuje się Morski Komitet Bezpieczeństwa IMO.

                Odbiorniki systemu NAVTEX umożliwiają zaprogramowanie ich w celu odbioru żądanych komunikatów od wybranych stacji nadawczych. Lista wszystkich stacji dla danego obszaru NAVAREA dostępna jest w publikacji nautycznej Admirality List of Radio Signals vol 5.

                Automatyczną segregację wiadomości umożliwia specjalny format wiadomości. Każda wiadomość NAVTEX składa się z:

• Nagłówka, w którym znajdują się:
  • Grupa synchronizacji „ZCZC”;
  • Oznaczenie stacji nadawczej (od „A” do „Z”) - B1;
  • Rodzaj wiadomości (od „A” do „Z”) - B2;
  • Numer wiadomości („00” – wiadomość o niebezpieczeństwie lub dla celów bezpieczeństwa, „01”­„99” – kolejne numery wiadomości) - B3 B4;
• Treści wiadomości, w której umieszczone zostały:
  • Data i czas zainicjowania informacji w postaci: DDHHMM„UTC” MMM YY, np.: 121435UTC DEC 07 (12 grudnia 2007 roku, godzina 14:35 czasu środkowoeuropejskiego);
  • Właściwa treść wiadomości;
• Grupy końca komunikatu „NNN” lub „NNNN”.

Rys. nr 2.16. – Format komunikatu NAVTEX
Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://www.navcen.uscg.gov

                Do prawidłowej pracy odbiornika potrzebny jest bezbłędny odbiór całego nagłówka, oraz grupy końcowej. W przypadku poprawnego odebrania nagłówka i grupy końcowej składającej się z czteroliterowej grupy końcowej „NNNN” – wiadomość zostanie zapamiętana. Jeżeli wydruk wiadomości zostanie przerwany i zakończony trzema literami „N”, wiadomość nie zostanie umieszczona w pamięci urządzenia. Oznacza to, że przekroczona została przyjęta granica błędu (która w NAVTEX nie może przekraczać 4%(5)). W przypadku braku spełnienia warunku poprawnie odebranego nagłówka cała wiadomość zostanie odrzucona przez odbiornik.

                Operator ma możliwość wyboru rodzaju wiadomości, jakie chce odebrać. W tym celu może zaprogramować urządzenie NAVTEX do odbioru danego typu wiadomości, które zostaną zapamiętane lub wydrukowane, a pozostałe wiadomości będą odrzucane. Trzeba jednak zaznaczyć, że niektóre rodzaje wiadomości nie mogą być odrzucone przez operatora. Selekcje umożliwia wybór litery rodzaju wiadomości, które oznaczają:

• A         – ostrzeżenia nawigacyjne (tego rodzaju informacje nie mogą zostać odrzucone przez operatora);
• B         – ostrzeżenia meteorologiczne (tego rodzaju informacje nie mogą zostać odrzucone przez operatora);
• C         – raporty lodowe;
• D         – alarmy SAR, alarmowanie, ataki pirackie (tego rodzaju informacje nie mogą zostać odrzucone przez operatora);
• E         – prognozy pogody;
• F         – usługi pilotażowe;
• G         – informacje dotyczące systemu AIS (dawniej informacje systemu DECCA);
• H         – informacje dotyczące systemu LORAN-C;
• I          – informacje dotyczące systemu OMEGA;
• J          – informacje dotyczące nawigacyjnych systemów satelitarnych;
• K         – informacje dotyczące pozostałych elektronicznych systemów nawigacyjnych;
• L         – ostrzeżenia nawigacyjne (tego rodzaju informacje nie mogą zostać odrzucone przez operatora);
• M – U             – rezerwa;
• V         – wiadomości dla statków rybackich (tylko na obszarach USA);
• W – Y – rezerwa;
• Z         – brak wiadomości (sygnał testowy).

                Wszystkie komunikaty w systemie NAVTEX numerowane są od „01” do „99”. W praktyce okazało się, że dla niektórych grup wiadomości ta liczba jest niewystarczająca.
Litera „L” zastała wprowadzona w celu uniknięcia powtórzeń numerów wiadomości o charakterze ostrzeżeń nawigacyjnych(6).

Powrót do poczatku strony