System radiotelegrafii dalekopisowej NBDP

                Wąskopasmowy system teleksowy o wydruku bezpośrednim NBDP (Narrow Band Direct Printing) jest podsystemem składowym GMDSS wykorzystującym radiokomunikację dalekiego zasięgu na falach krótkich. Podsystem ten zapewnia bezpośredni i natychmiastowy kontakt z adresatem umożliwiający przesyłanie informacji w formie pisemnej, zapobiegającej powstawaniu nieścisłości i pomyłek. System ten zapewnia od 3 do 4 razy większą szybkość transmisji niż w przypadku transmisji alfabetem Morse’a(1). Ponadto kopie przesyłanej korespondencji posiadają obie strony, a informacja dociera bezpośrednio do osoby zainteresowanej bez niedogodności związanych z doręczaniem telegramów i funkcjonowaniem poczty.

                System teleksowy pracujący na lądzie nie znajduje zastosowania w warunkach morskich ze względu na różnego rodzaju zakłócenia powodujące występowanie dużej ilości błędów i utratę części informacji. Dlatego też wprowadzono specjalny kod korekcyjny utworzony na bazie siedmioelementowego Międzynarodowego Kodu Telegraficznego Nr 5 (ITA-5), z którego można wybrać 35 ciągów mających stały stosunek elementów prądowych do bezprądowych (tzw. waga 3:4). Siedmioelementowy kod detekcyjny stał się podstawą działania morskiego systemu dalekopisowego. System ze względu na rozwiązania techniczne dzieli się na system ARQ, pracujący w zamkniętym systemie transmisji, oraz system FEC, działający na zasadzie rozgłoszeniowej.

W systemie FEC informacje mogą być przesyłane zarówno do grupy statków (kolektywny FEC), jak i do poszczególnych statków (selektywny FEC). Automatyczne żądanie powtórzenia ARQ (Automatic Repeat reQuest) jest zamkniętym systemem synchronicznym z zastosowaniem sprzężenia zwrotnego. Schemat blokowy urządzenia ARQ przedstawiony został na rysunku 2.13. Stacja odbierająca informacje potwierdza w kanale zwrotnym prawidłowość odbioru lub prośbę o powtórzenie bloku nadawanego w danej transmisji w kanale podstawowym. Połączenie pomiędzy dwoma stacjami uzyskuje się po wysłaniu sygnałów odpowiedniego numeru identyfikacyjnego danej stacji. Wymiana informacji następuje natychmiast po odbiorze dwóch identycznych sygnałów kontrolnych i polega na transmisji bloków składających się z trzech znaków alfanumerycznych stanowiących część przesyłanej informacji.

Rys. nr 2.13. – Schemat blokowy systemu ARQ
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Czajkowski J.: System GMDSS, regulaminy, procedura, obsługa, Skryba Sp. z o. o., Gdańsk 2002, str. 30

                Po odbiorze jednego znaku, w którym nie została zachowana waga 3:4, cały blok zostaje odrzucony, a wydruk wstrzymany. Stacja odbierająca wysyła sygnał powtórzenia. Stacja nadająca wysyła ten blok ponownie, aż do momentu otrzymania potwierdzenia poprawnie odebranego bloku od stacji odbiorczej. Przy złych warunkach propagacyjnych procedura powtarzania sygnałów nie może trwać w nieskończoność. Dlatego zdecydowano, że cykl powtarzania jednorazowo jest ograniczony do 32(2).

                Kolektywny FEC (Forward Error Correction) działa na zasadzie synchronicznej transmisji strumienia sygnałów. W systemie tym nie istnieje potrzeba zwrotnego przesyłania powtórzeń odbioru. Nie istnieje więc potrzeba posiadania w jednym systemie odbiornika i nadajnika. Zmniejsza to tym samym koszt urządzeń. Zasadę transmisji sygnału w systemie FEC zobrazowano na rysunku 2.14. W celu podniesienia jakości transmisji zastosowano czasowy odbiór zbiorczy z przesunięciem między transmisjami wynoszącym 280 ms. Ustanowienie łączy między stacjami następuje po odbiorze sygnału synchronizacji. Następnie przesyłana jest wiadomość w ciągach siedmioelementowych. System podobnie jak w ARQ bada, czy zachowana jest waga sygnałów bezprądowych do prądowych 3:4 (lub odwrotnie). W przypadku zachowania tej wagi symbol jest akceptowany i zapamiętywany, jeżeli nie, zostaje on odrzucony i zapamiętany zostaje w tym miejscu symbol błędu. Następnie badane są ciągi nadawane w retransmisji. Tak jak poprzednio badana jest waga elementów. W przypadku pozytywnego ich stosunku następuje wydruk znaku alfanumerycznego. Jeżeli i tym razem wystąpiło zachwianie wagi – drukowany jest symbol błędu lub pozostawiona zostaje w tym miejscu spacja. Po wysłaniu wiadomości stacja nadawcza wysyła sygnał zakończenia nadawania. Urządzenie odbiorcze przełącza się w tryb czuwania lub wyłącza się.

Rys. nr 2.14. – Zasada transmisji sygnału w systemie FEC
Źródło: opracowanie własne

                Zasada działania selektywnej odmiany systemu FEC jest analogiczna, z tą różnicą, że sygnał kierowany jest do jednego, określonego odbiornika, czyli numeru selektywnego wywołania. Sygnał selektywnego wywołania nadawany jest sześciokrotnie i każdorazowo poprzedzany transmisją sygnału sterującego. Przebieg sygnału, zapamiętywanie i wydruk znaków alfanumerycznych, oraz zakończenie transmisji jest takie samo jak w systemie FEC kolektywnym.

                Zastosowanie systemu FEC zautomatyzowało proces odbioru ważnej korespondencji. Wykorzystanie tego systemu pozwala na jednoczesną transmisję informacji do wielu odbiorców. Za pomocą kolektywnego FEC mogą być przesyłane prognozy pogody, ostrzeżenia nawigacyjne, biuletyny, komunikaty, wiadomości prasowe, itp. Odbiór wiadomości w systemie FEC daje operatorowi świadomość błędu. Drukowany symbol błędu w miejscu źle odebranego ciągu sygnałów pozwala zinterpretować prawidłowo każdą informację, o ile zakłócenia i zaniki są krótsze niż 280 ms.
                Jako główne wady systemu FEC wskazywane są przede wszystkim: brak możliwości potwierdzenia odbioru i aktywnej korekcji błędów.

                Wykorzystanie systemów NBDP pozwala na włączenie ruchomych stacji morskich, zainstalowanych na statkach, w sieć międzynarodowych
i narodowych systemów teleksowych. Stacje nabrzeżne działają jako retranslatory lub aktywne stacje nadawczo – odbiorcze, a oferowana przez nie oferta usług wciąż się powiększa.

Powrót do poczatku strony