Podstawowe założenia systemu

                Postęp techniczny w dziedzinie radiokomunikacji i wprowadzenie nowych, wcześniej niestosowanych urządzeń skutkował wprowadzeniem zmian w wyposażeniu radiowym statków. Używany od dziesięcioleci telegraficzny Alfabet Morse’a(1) został zastąpiony przez bardziej niezawodne systemy telegrafii dalekopisowej z odbiorem automatycznym, systemy analogowe ustąpiły miejsca technologii cyfrowej a „czarne dziury” w systemie łączności związane z brakiem zasięgu fal radiowych skutecznie pokrył satelitarny system INMARSAT.

               Wprowadzenie do powszechnego użycia dużej ilości nowoczesnych urządzeń, oraz zastosowanie ogólnoświatowych norm wyszkolenia operatorów łączności skutkowało wprowadzeniem Światowego Morskiego Systemu Łączności Alarmowej i Bezpieczeństwa.
               Koncepcję funkcjonowania systemu przedstawia rysunek 2.1., na którym kolorem czerwonym oznaczono korespondencję w niebezpieczeństwie, kolor czarny, to korespondencja prowadzona w celu koordynacji akcji ratowniczej, a kolorem białym oznaczono korespondencję prowadzoną przez międzynarodowe i narodowe sieci łączności przewodowej (SIECI INT/NAT).

               Według założeń systemu GMDSS każdy statek, niezależnie od położenia na morzu musi zapewniać wszystkie funkcje radiokomunikacyjne niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa sobie i innym statkom, które żeglują w tym samym rejonie. System zapewnia również radiokomunikację dla celów bezpieczeństwa, oraz rozpowszechnianie morskich informacji bezpieczeństwa, takich jak ostrzeżenia nawigacyjne, meteorologiczne, prognozy pogody i inne pilne informacje. Urządzenia radiowe pracujące w systemie GMDSS służą także załogom statków do łączności ogólnej i komunikacji „ze stałym lądem”.

RCC – Rescue Coordination Center – Ratowniczy ośrodek koordynacyjny;
CES – Coast Earth Station – Naziemna stacja nabrzeżna systemu INMARSAT;
CRS – Coast Radio Station – Nabrzeżna stacja radiowa MF/HF/VHF;
MCC – Mission Control Center – Centrum kontroli systemu COSPAS-SARSAT;
SAR – Search And Rescue – Służby poszukiwania i ratownictwa;
Rys. nr 2.1. – Koncepcja funkcjonowania systemu GMDSS
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Czajkowski J.: System GMDSS, Skryba Sp. z o. o., Gdańsk 2002, str. 5

               W założeniu systemu GMDSS ośrodki koordynacji ratownictwa oraz statki będące w pobliżu miejsca katastrofy będą natychmiast poinformowane o wypadku lub katastrofie i w ten sposób będą stworzone warunki do podjęcia skoordynowanej akcji ratowniczej o minimalnym opóźnieniu.
Minimalne wyposażenie radiowe określone w Konwencji SOLAS uniezależnia wysyłanie sygnału o niebezpieczeństwie od jednego rodzaju służby radiowej. W zależności od rejonu żeglugi statki mogą wysyłać takie sygnały korzystając co najmniej z dwóch rodzajów urządzeń pracujących w zakresie fal VHF, HF lub MF, używając radiotelegrafii dalekopisowej z odbiorem automatycznym, za pomocą urządzeń cyfrowego selektywnego wywołania DSC lub za pomocą satelitarnego systemu INMARSAT. System GMDSS to zbiór podsystemów łączności wykorzystujących szerokie spektrum częstotliwości.

Funkcje spełniane przez system GMDSS

               Przygotowywany i wprowadzony w życie nowoczesny system łączności o zasięgu globalnym umożliwił realizację wszystkich funkcji do których został zaprojektowany. Do najważniejszych z nich zaliczamy:

• Alarmowanie – szybkie i skuteczne zawiadomienie o niebezpieczeństwie grożącym jednostce na morzu, lub przebywającym na niej osobom, skierowane bezpośrednio do jednostek mogących zapewnić pomoc lub koordynować akcję ratunkową. Alarm w niebezpieczeństwie nadany przez zagrożoną jednostkę może zostać zainicjowany ręcznie z wykorzystaniem dowolnego podsystemu składowego GMDSS, lub automatycznie, poprzez samospływającą radiopławę awaryjną EPIRB. W zależności od akwenu można wykorzystywać środki łączności radiowej zakresu VHF, MF/HF lub łączności satelitarnej;
• Łączność koordynacyjna – niezbędna do zabezpieczenia koordynacji działań jednostek nawodnych i powietrznych uczestniczących w akcji poszukiwawczo – ratowniczej. W tym rodzaju komunikacji stosowane są urządzenia, które  umożliwiają utrzymanie łączności pomiędzy ratowniczymi ośrodkami koordynacyjnymi i jednostkami będącymi kierownikami akcji, lub koordynatorami nawodnego poszukiwania w rejonie wypadku.
• Łączność na miejscu akcji – zapewniana przede wszystkim za pośrednictwem radiotelefonii lub radioteleksu na częstotliwościach niebezpieczeństwa w paśmie fal pośrednich i ultrakrótkich. Zazwyczaj na miejscu akcji poszukiwawczo – ratunkowej prowadzi się bezpośrednią wymianę korespondencji radiowej emisjami fonicznymi z wykorzystaniem przeznaczonych do tego kanałów VHF.
• Lokalizacja miejsca wypadku – w tym celu stosuje się namierzanie sygnałów wysyłanych z radiopław awaryjnych, które ułatwiają określenie pozycji geograficznej statku będącego w niebezpieczeństwie, jak i pozycji rozbitków. Ponadto do naprowadzenia na miejsca pobytu rozbitków stosuje się transpondery radarowe SART, których sygnały są odbierane przez pokładowe radary nawigacyjne jednostek udzielających pomocy.
• Rozpowszechnianie informacji związanych z bezpieczeństwem żeglugi – realizowane za pomocą podsystemu NAVTEX, satelitarnego systemu wywołań grupowych EGC, a także poprzez transmisję foniczne różnego rodzaju informacji nawigacyjnych i meteorologicznych, oraz wszelkich innych informacji uznanych za pilne.
• Zapewnienie łączności ogólnej oraz łączności między dwoma statkami (bridge to bridge) – niezawodna łączność pomiędzy statkami, a sieciami lądowymi zapewniająca sprawną współpracę w zakresie eksploatacji ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo żeglugi. Przykładem takiej łączności może być wymiana informacji ze służbami pilotowymi, holowniczymi, korespondencja w sprawie wymiany map, zgłoszenia naprawy itp. Łączność prowadzona z miejsca kierowania statkiem realizowana jest poprzez zastosowanie radiotelefonii VHF.

Powr?t do poczatku strony